Afai o le fefe i sharks e taofia ai oe mai le fiafia i le sami, e le o tuulafoaiina oe. O se fefefe na fefaasoaaʻi e le faitau miliona o tagata - na totoina i le malamalama o le lautele i le 1975 faʻasalalau o le kiriata Jaws, ma faʻaauau pea i ata tifaga e pei o le Tatala o le Suavai ma Laʻau mai talu mai lena taimi.
Ae ui i lea, o se fefe foi e tele lava ina le malamalama. E le seasea mea na tutupu i le faasili - i le 2016, o le International Shark Attack File o loo faaalia ai e 81 osofaiga e le i osofaia i le lalolagi atoa, e na o le fa na maliliu ai. O le mea moni lava, o sharks e le o ni mafaufauga le mafaufau e masani lava ona faʻaalia e avea. Nai lo o lea, o latou o meaola sili ona tutupu ma manu eseese e fitu ma skeletons na faia atoa lava i le gaioiga. O nisi sharki e mafai ona faʻataʻavale saʻo i luga o le sami, ao isi e mafai ona toe gaosia e aunoa ma le faia o feusuaiga.
Ae sili atu i mea uma, o sharks e faia se matafaioi taua e pei o le taufaasese. Latou te nafa ma le faatumauina o le paleni o le gataifale o le gataifale - ma a aunoa ma ia mea, o le a le pine ae leai ni paʻu o le lalolagi. O le mea lea e tatau ai ona faʻaaloalogia ma faʻasaoina sharks, nai lo le fefefe.
01 o le 06
O le tele o le au faipule e leai se afaina
Mo le tele o tagata, o le upu "shark" e faʻamalosia ai ata o mafaufauga o le faʻasaʻoina o tagata mama, o latou laugutu vavalalata ua fusifusia i nifo tautau ma ua pisia i le toto. O le mea moni, e sili atu ma le 400 ituaiga o manulele eseese, mai i le manogi paʻu (o se ituaiga e itiiti ifo i le lima o le tagata), i le manulele , o se vasa tele e mafai ona tupu i le sili atu i le 40 futu / 12 mita le umi. O le tele o ituaiga o manulele e manatu e le afaina. O le mea moni, o le tele lava e laʻititi nai lo tagata ma aloese mai le faʻafesoʻotaʻi ma i latou.
Tolu ituaiga siliva tele (o le manulele shark, shark shark ma le megamouth shark) o ni mea e faamama ai meaai mama, ma ola ai i luga o se meaai e sili atu ona tumu i le plankton. E na o se vaega lima o ituaiga o meaola ua aafia i mea e tutupu i luga o le manulele, ma o nei mea, na o le tolu e masani ona manatu e lamatia i tagata. O manua papaʻe, o le manulele povi ma le manulele leki. O le tolu uma e tetele, taufaasese ma e tutupu i le lalolagi i nofoaga e fefaʻasoaaʻi e tagata e faʻaaogaina le suavai, faʻateleina le ono mafai ona feagai.
Ae peitai, i atunuu e pei o Fiti ma Aferika i Saute, o tagata tafafao maimoa e saogalemu ma nei meaola i aso uma, e aunoa ma le puipuia o se fale.
02 o le 06
O Tagata e le o le Fafagaina Faatau Manu
Faʻatalatalanoaga mo le va o le 400 ma le 450 miliona tausaga. I lena taimi, o ituaiga meaola eseese ua amata ona sailia se manuʻa faapitoa, ma e le o se tasi oi latou e tatau ona tali atu i tagata o se punavai o meaai. E masani ona aloese mai Faʻasalaga mai le osofaʻia o manu e sili atu nai lo i latou lava, ona o le lamatiaga o manuʻa e tele tele. Mo le tele o ituaiga meaola, o lona uiga o tagata e otometi lava ona alu ese mai le lisi. O suʻesuʻega e faʻaalia ai e oʻo lava i sharki tetele e pei o tagata papaʻe ma manulele povi latou te le sailia ma le loto i ai tagata mo meaai. Nai lo lena, latou te fiafia i le maua o se gaʻo maualuga, e pei o faʻamaufaʻailoga poo tuna.
O nisi saienitisi e talitonu o osofaiga o se mataupu o le faaseseina sese. O lapoa lalelei, manulele laumei ma manulele povi uma e tuli mai le pito i lalo, ma atonu e faʻafememeaʻi ai le ata o se tagata i luga o le eleele mo lena o se faʻamaufaʻailoga poʻo se laumei (aemaise pe afai o loʻo taoto le tagata i luga o se vaʻavaʻa). O isi saienitisi latou te le amanaiaina lenei manatu, ma finau faapea e sili tele le atamai o sharks e fenumiai ai tagata mo le faaleagaina. I le uma, o manogi e matua matagofie lava le atinaʻeina o le sogisogi, ma e le lagona e tagata se mea e pei o faʻamaufaʻailoga.
Nai lo lena, e foliga mai o le tele o osofaiga o se taunuuga o le fia iloa. E leai ni lima o faila - pe a latou mananao e suʻe se mea le iloa, latou te faʻaoga o latou nifo. O lenei talitonuga e lagolagoina e le mea moni o le toʻatele o tagata manua e faʻaumatia. Nai lo lena, o le toʻatele o tagata e 'ai i le taimi e tasi, aʻo leiloa e le manulele le fiafia ma faimalaga. O le mea e leaga ai, o manuaga e masani ona matua ogaoga lava e afaina ai le tagata manua mai le vevesi ma le le maua o le toto aʻo lei mafai ona latou maua se togafitiga faafomai talafeagai.
03 o le 06
Faʻatauvaʻa o Laiti E Sili Ona Le Mautonu
O se tusitusiga na lomia e le International Shark Attack File e fuafua ai e tasi le tagata i le 3.7 miliona le avanoa e fasiotia ai e se manulele. O lau malaga i le matafaga e 132 taimi e sili atu ona iu i le oti i le malemo, ma le 290 taimi e sili atu ona mafua ai se faalavelave faʻafuaseʻi o le vaʻa. O le isi taimi e te oso ai i le sami, mafaufau o oe foi e 1,000 taimi e sili atu ona mate ae o le uila. O mea maʻaleʻale e sili atu le lamatia nai lo sharks e aofia ai niu, masini faʻatau ma faletaele.
Ioe, o tagata o manu sili ona matautia ia i mea uma. O le fasioti tagata, i le va o le 1984 ma le 1987, e 6,339 tagata na lipotia mai o le 'ai e se isi tagata i Niu Ioka. Pe a faatusatusa, i le Iunaite Setete atoa, e na o le 45 tagata na manua (e le o le oti) i sharki i le taimi lava e tasi. O lea la, afai o loʻo e nofo nei i Niu Ioka, e tele mea e te fefe ai mai ou uso-a-vaʻa nai lo le mea e te faia mai se togi i le sami.
04 o le 06
O le faʻaitiitia o le lamatiaga o le osofaʻiga e faigofie
Afai oe popole pea, mafaufau e tele ni laasaga faigofie e mafai ona e faia e faʻaitiitia ai le lamatiaga o le osofaʻiga o faʻi . Muamua o le nofo i fafo mai le vai i le vaveao ma le afiafi, o le taimi lea e masani ona tuli ai le tele o ituaiga shark shark. O le lona lua o le aveeseina o se mea matagofie matagofie, e pei o le sulu o le siliva ma le auro e mafai ona faigofie ona faaseseina mo fua o le vevela o se iʻa vevela. E i ai foi se manatu e faapea o le lanu lanu e tosina ai malie.
O le mea moni lava, e sili atu o le fia iloa o se manulele e ono tupu mai i le eseesega o le paolo malu i le lanumoana o le sami. E pei o lea, afai e fuafua e faʻaaluina le tele o le taimi i totonu o le vai, o se manatu lelei e aloese mai lanu paʻu pe a toso ni falaoamata poʻo ni taʻele taʻele - ma ufiufi paʻu paʻu ma se faʻamamaga, totigilima poʻo ni taʻavale. O le faʻaaluina o lou taimi i totonu o le vai o se mea taua foi. Talu ai o tulimanu e fagota mai lalo, o tagata taʻavale ma tagata taʻeleʻele o le a sili atu ona lamatia nai lo le faʻaogaina o meaʻai.
E tatau ona faʻaeteete faapitoa le aufaipese, ona o sharks e mautinoa lava e tosina mai e le manogi ma le gaioiga o iʻa e mate. E mafai e faifaʻatasiga ona faʻavevesi le vevesi i totonu o le vai, ma atonu e tosina mai e ala i le sasaina i luga. O le mea la lea, pe afai o loʻo e tafe i sharks, e fai sina vevesi e mafai pe a ulu atu ma alu ese le vai. O le feteenai ma talitonuga masani, e leai se faʻamaoniga e tosina atu malie i le manogi o le manstrual blood or urine urine.
05 o le 06
Faʻateleina Faʻasalalauga e Fefe mai Tagata
E tusa ma le 90% o sharks i le lalolagi ua mou atu mai o matou sami i le 100 tausaga talu ai. O se taunuuga tuusaʻo lea o gaoioiga a le tagata, e aofia ai suiga o le tau, mea e leiloa i le falemaʻi, ma sili atu ona taua, faʻafefe. O tausaga taʻitasi, e fasiotia e tagata le tusa ma le 100 miliona sharks - e tusa ma le 11,417 i itula uma. O le tele o nei mea ua fuafua mo maketi i Asia atoa, pe a fai e taua tele le manogi e fai ma meaʻai ma se faailoga o le tamaoaiga.
O le faʻasalaina o le faʻasalaga o se faiga e le mafaʻasalaga, ma le tele o sharks e faʻamauina i le sami ma toe foʻi atu i le sami e malelemo ai. Talu ai e le itiiti ifo i le 5% le mamafa o le mamafa o le tino o le mano, e matua leaga lava.
I nisi o atunuu, e pei o Aferika i Saute ma Ausetalia, o faufau e faʻaputuina faʻamalosia e faʻaitiitia ai le ono mafai ona osofaia e tagata. E masani lava, o metotia na faʻaaogaina e faʻaogaina ai le faʻataunuʻuina o sharks e le faʻaleagaina, fasiotia ai ituaiga o manua ma isi meaola e aofia ai faga, manu ma laumei. Faʻasalaga foi o loʻo afaina i le puʻeina faʻafuaseʻi.
Masalo o le mea sili ona popole, o meaola uma o le gataifale ua lamatia e le tuufaatasiga o le filogia ma faiga masani o faiga faiva. Faʻatasi, nei mea taua e lua ua muaʻi fuafuaina e vaʻaia ai le sili atu o plastika nai lo iʻa i le vasa i le 2050.
06 o le 06
O le mea pito i lalo
Nai lo le fefefe i se tala faʻatusa a Hollywood, mafaufau e saili le mea moni e uiga i faʻailoga mo oe lava. E tele nofoaga i le salafa o le lalolagi e ofoina atu ni feiloaiga saogalemu ma faʻailoga i totonu o latou nofoaga masani. Pe oe filifili e aau i aau aau i le Bahamas, pe alu i le pusi-suavai ma tagata mama i Aferika i Saute po o Mekisiko, o le vaai ia i latou lava o le auala lea e tasi e talisapaia moni ai le matagofie ma le alofa tunoa o le tagata sili ona fai upu leaga.
Mulimuli ane, afai o loʻo e fefe pea i faʻailoga, manatua o le aloese mai se osofaiga e faigofie pei o le nofo mamao mai le sami. I le isi itu, e sili atu ma le kuata o shark ma ray o ituaiga ua uma ona taufaamatau ma le faʻaumatia - mo i latou, e leai se mea e le mafai ona natia.