E pei o motu uma o Keripeka o loo i totonu o le afā afā o le afā Atelani, o Jamaica e faigofie ona afaina i afā. E ui o le vaitau o le afā o le 2017 Afagi o se tasi o tagata e sili ona malosi i le talafaasolopito, ae o le toatele o Jamaica na le toe afaina i afā o Irma ma Maria, lea na sopoia ai le Caribbean, ma fasiotia ai le tele ma le mafua ai o le piliona o tala i le faaleagaina.
Ae e taua le matauina o Jamaica ua afaina i afa afa talu mai le 2000, pe o le a le taimi na afaina ai le motu pe a afaina ai se afa.
O le afa tele mulimuli na oso ai Jamaica o le Afa o Sandy i le 2012, ina ua tafe le afa i le afa ae leʻi mafua ai le matautia i le Iunaite Setete.
Fuafuaina se malaga i Jamaica? O le mea lenei e tatau ona e iloa e uiga i le vaitau o afa.
O afea le afa? O le afa afā o Atelani e amata mai i le aso 1 o Iuni e oo i le aso 30 o Novema faatasi ai ma le vaitau amata mai le amataga o Aukuso i le faaiuga o Oketopa. O le atunuʻu Ausetalia e aofia ai le Atelanika atoa, Caribbean Sea and Gulf of Mexico. E mafai e matagi, ma faia, taia i vaega uma o lenei tino vai.
O le a le foliga o se vaitau masani o afā? E tusa ai ma tala faasolopito o le talafaasolopito e lata mai i le 1850, o le itulagi Ausetalia o le a masani lava ona aafia i matagi malolosi e 12 ma matagi malolosi o le 39 mita, e ono ono avea ma afā ma matagi e oʻo atu i le 74 mph pe sili atu foi, ma tolu vaega tetele afa afa 3 pe sili atu foi ma le lagolagoina matagi o le itiiti ifo i le 111 mph.
E taua le maitauina o le tele o nei afā e le faia ai se pa'ū i Jamaica.
E faʻafia ona afaina afa i Jamaica? O se matagi e pasi ane i Jamaica, i le averesi, i le fa tausaga. O se afā e tuusao i Jamaica i le 11 tausaga, i le averesi. E sili atu ona taatele i le taimi o le tau mafanafana ma le pa'ū, o afā o le vevela lea e le fetaui ma le mea e fai mo le faʻavasegaina o afā ae o loʻo aumaia pea matagi malolosi ma lolovaia.
O le a le uiga o aʻu fuafuaga mo tafaoga? I le fuainumera, o avanoa o se matagi ma afā o le vevela na taia ai Jamaica i le taimi o lau asiasiga e matua faigofie lava. Ae, o loʻo i ai filifiliga e mafai ona e faia e faʻaitiitia ai le lamatiaga o se afā e faʻalavelave ai lau tafaoga.
Manatua o le tolu mai afa matagi ma afa vevela e tutupu i le va o Aokuso ma Oketopa, faatasi ai ma gaoioiga matagi i le amataga i le ogatotonu o Setema. O le tusiaina o se tafaoga i Iuni, Iulai poʻo Novema o fuainumera o se pisi saogalemu.
Afai oe faimalaga i taimi o afa, aemaise lava i le vaitaimi o Aokuso i le Oketopa, e tatau ona e mafaufau malosi e faʻatau se inisiua malaga . O ia inisiua e le taugata ma o le a puipuia lau tupe teufaafaigaluega pe afai e te manaʻomia le faʻailogaina o vaʻalele poʻo faʻasalalauga faletalimalo. Ia faʻamautinoa e faʻatau le inisiua lea e ofoina atu faapitoa le afaina o afa.
E mafai faapefea ona ou tumau i luga o lapataiga o afa? Afai o loʻo e malaga i se taufaʻaveʻa vave, faʻafeiloaʻi le afā o le Hurricane mai le Koluse Mumu a Amerika mo faʻamatalaga faʻafefe ma le fasiotia o mea aoga.
Toe Faʻaleleia o le Afa Ata 2017
O le 2017 Afa o le afā o le afa afa o se tauvaga matautia ma le matautia, ma o le taimi sili ona matautia na tupu i le tele o feeseeseaʻiga talu mai faamaumauga na amata i le 1851.
Ae o le mea e sili ona leaga, o le vaitau e le tumau, faatasi ai ma afa uma o afa na tutupu i se taimi sosoo.
O le tele o failautusi na misia le faailoga, pe laʻitiiti pe sili atu foi ona le amanaia le numera ma le vevela o afa. I le amataga o le tausaga, na faatalitalia e le au failautusi ia El Niño o le a atiina ae, faaitiitia ai le afa o gaoioiga. Ae ui i lea, o le El Niño ua valoia na le mafai ona atiaʻe ma, nai lo lena, o tulaga le mautonu na tupu e atiae se La Niña mo le tausaga lona lua i se laina. O nisi o failautusi na fetuunai a latou valoaga i le malamalama o atinaʻe, ae leai se malamalama atoatoa i le auala o le a faʻaalia ai le vaitau.
Ia manatua o se tausaga masani e aumaia le 12 o afa, afa afa, ma afa tetele e tolu. O le tausaga 2017 na i ai se vaitau sili atu i luga ae o le vaitau lea na maua ai se aofaiga atoa e 17 o afa ua afaina, afa afa, ma afa tetele afa.
O le auala lenei na faʻafefea ai e le au failautusi a latou valoʻaga mo le vaitau 2017.
- NOAA (National Oceanic and Airm Administration) e laʻititi laʻititi le vaitau, ma vavalo i se vaitau "maualuga-masani" i le 11 i le 17 o le afa o afa, e aofia ai le afa i le afa afa, e aofia ai le lua i le fa afā.
- Global Weather Oscillations Inc. (GWO) na vavalo foi i gaoioiga i luga aʻe ma le 16 igoa o afa, afa afa, ma afa tetele e fa.
- O le lamatiaga o le Tropical Storm mai le Iunivesite o le Iunivesite, na manatu faatauvaa i le tele o le vaitau e ala i le valoia o le 14 o afa ua afaina, afa afa, ma afa tetele e tolu.
- Ua vavalo foi le Weather Channel i se vaitau masani, ma le 12 e igoa o afa, afa afa, ma afa tetele e lua.
- North Carolina State Department of Marine, Earth and Atmospheric Sciences sa misia foi le faailoga e ala i le valoia o se afa masani masani i le 11 i le 15 o le afa o le afa, afa i le ono afā, ma le tasi i le tolu afa tetele.
- E mamao ese le aofai o le tagata, ona o lona vavalo i se vaitau itiiti e le toaga-nai lo le masani ai, ma le 10 o afa ua afaina, afa afa, ma afa tetele e tolu.
- Colorado State University ua valoia foi se tausaga e le o toe malosi atu nai lo le masani, e 11 igoa afa, afa afa, ma afa tetele e lua.