01 o le 02
Faʻafanua o le Caribbean
Afai o loʻo e fuafuaina se malaga i le Caribbean, e fesoasoani e te iloa le mea e te alu i ai. E mautinoa lava, o le tau i le tele o le Keripeane e tutusa lelei lava, ae o loʻo i ai nisi eseesega faʻaitulagi e tatau ona e iloa. E le pei o le tele o le Caribbean tropical faʻatasi ai ma ona pama ma laʻau lauolaola, mo se faʻataʻitaʻiga, Aruba ma Curacao o motu vaʻavaʻa; i le isi itu, o lo latou itu i saute e taofia ai foi i latou i fafo atu o le afa . O Barbados foi e lafo oe i fafo atu o le teritori o afa, ma o le mea moni, e leʻi vaaia se afā i le tusa ma le 20 tausaga. E pei ona mafai ona e vaʻaia mai le faʻafanua, o le Bahamas ma Bermuda e le oi totonu o le Keripeane - ae o vaega o le talafatai o Colombia ma Venesuela.
E le gata i lea, o vaʻalele (ma le ea) e mafai ona fesuisuiaʻi lautele e faʻatatau i le mamao i saute o loʻo e agai i ai, o se itu taua e mafaufau loloto ao e paketi lou taimi ma tupe.
Afai o loʻo e faimalaga, e aoga le iloa o le uiga o le Caribbean i Sasaʻe ma le Western Caribbean . O isi faaupuga e te faʻalogo ai faʻaaogaina pe a faʻamatalaina nofoaga i le Atu Karipeane e aofia ai le Greater Antilles, o le Lessest Antilles , o le Windward Islands, ma le Atu Leeward.
O le Atlas Atlas foi o loʻo i ai se mapusaga aoga a le Caribbean, ma o le mea moni, o Google Maps ma Google Earth o ni punaoa lelei mo tagata malaga. Ma o se faʻafanua lenei o le Caribbean ma o motu. E te manaʻo e tofotofoina lou malamalama? Taumafai i lenei ata o le ata Katerika!
Siaki le aofaʻi o le Caribbean ma iloiloga i le Konafesi.
02 o le 02
Herman Molls '1732 Map o le Caribbean
O le Caribbean ua leva ona malaga mo le 300 tausaga, ma o lenei mapusaga iloga e Herman Molls e matua maofa ma atoatoa. Geographicus, o se tagata faʻatau i faʻataʻaloga anamua anamua, o loʻo faamatalaina ai:
"O lenei mea o le Herman Molls e laiti ae taua tele le 1732 mapusaga o West Indies. O le faafanua o Moll e aofia uma ai West Indies, Mekisiko i sasaʻe, Amerika Tutotonu uma, o le Gulf of Mexico, Amerika i Matu e oo atu i le Chesapeake Bay, ma le i le itu i mātū o Amerika i Saute, e masani ona taʻua o le Sipaniolo Faʻasologa. O le uiga masani o le Moll, o lenei faʻafanua o loʻo ofoina atu ai le tele o faʻamatalaga e aofia ai galu o le sami ma nisi faʻamatalaga mataʻina.
"E faaopoopo atu i le Moll, atonu e ala mai i lana masani i le au faomea o William Dampier ma Woodes Rogers, ua ofoina atu le tele o faamatalaga i luga o le auala o le siliva o loo aveina ai le auupega o le faaSipaniolo i luga o le auala mai le veli Mekisiko o Veracruz, i motu, i taulaga i Sepania i Europa. I le mulimuli i le laina togitogi, na faailoa mai ai e Moll le vaʻaia o le vaʻalele a Sepania i totonu o le Caribbean e ala i le va o Grenada ma Trinidad . Na folau atu vaʻa agai i sisifo, faʻataʻapeʻapeʻa le Spanish Main seia oʻo i Cartagena, ma taofi i Havana.
"Faʻaaogāina o le vaitafe malolosi o Gulf Stream - o loʻo faʻaalia iinei - o vaʻa e folau mamao mai Havana ao faʻamalosi malosi i le itu i sautesasae o loʻo agai atu i le vanu loloto o Veracruz. I le toe foʻi mai, na faʻaaogaina i siliva mai mines o San Luis O Potosi, o le au Sipaniolo na faʻaaogaina le malosi o le matagi i le itu i sasaʻe, lea na fesoasoani e foia ai le malosi o loʻo i luga o le folau i Havana. Mai Havana, o le a latou malaga agai i matu e ala i le vaiti vaiti i le va o Florida ma le Bahamas ae leʻi vavaeina sasaʻe ma agai atu i le sami. O le mea lea, i lenei vaitau taua i le va o le Igilisi e pulea ai le Bahamas ma le Sipaniolo Florida, lea e taatia ai e tagata taaalo aupito sili ona leaga ma le aufaipisinisi a Peretania mo a latou mea taua. "
Faatasi ai ma se talafaasolopito umi ma se taua taua i fefaatauaiga faava o malo, e le o se mea e ofo ai o motu o le Atu Keripeane ua leva ona avea ma mea e fiafia i ai tagata femalagaai i le lalolagi atoa ma tagata e faia le faafanua. I lau isi malaga i le Atu Keripeane, mafaufau e sailiili i lau sailiga o le motu ma aoao atili e uiga i lana vaega i le popofou o le malaga i le sami ma le sami, ma o le a le tulaga tulaga ese na i ai i le atinae o le aganuu, nuu, tamaoaiga, ma tagata tafafao maimoa alamanuia. E mafai lava ona e maofa!