Guy Fawkes Night i Aialani

Penny mo le Irish Guy? O se Faʻasalaga Manatua Peretania.

Guy Fawkes Night (lea e mafai foi ona taua o le Guy Fawkes Day, Nightfire Night or Fireworks Night) o se aso faamanatu lea na faia i le aso 5 o Novema. O le mea muamua ma le taua o se mea na tupu i Peretania ma ua toeitiiti a galo (pe suia) i isi faafiafiaga i le taimi lava e tasi. O le aso faamanatu e faamanatu ai le aso na taumafai ai ni nai Katoliko e soloia le pulega a Peretania (Protestant) ma ua le manuia.

O le mea lea, i Aialani, na faʻaaogaina ai le Guy Fawkes Night o se aso o le fiafia fiafia e na o se vaega o le faitau aofaʻi - ma o nei aso na o nisi o tagata Loyalist i Northern Ireland e mafai ona latou talisapaia mea na tutupu i le aso.

Le Origins o le Guy Fawkes Night

O Guy Fawkes Night na mafua mai i se taumafaiga le fasiotia - i le aso 5 o Novema i le tausaga e 1605, Guy (poʻo Guido) Na puʻe Fawkes i totonu o potu i lalo o le Maota o Alii. E le gata o lona agaleagaina, ae sa maua foi o ia i luga o le mumu ... puipuia o se pusi tele o le fana i paʻu. O nei mea na tuʻuina i lalo o le fale palemene e mafua ai le ita i le va o le Porotesano maualuga ma fasiotia le Tupu o James I. O le sini o le "Gunpowder Plot" o le toe faʻavaeina o se pule Katoliko i Egelani ma Sikotilani, ma le fesuiaʻiga o le toe fuataʻiga. Pe o lenei mea o le a manuia, e tusa lava pe faamanuiaina le fanua, e tatala i talanoaga.

E sili atu nai lo le mea o le ai ai se taimi pupuu o le le mautonu ma le faʻanoanoa, sosoo ai ma le faʻailogaina o le faʻavae i luga o tagata na solia le fuafuaga.

I le faia ai o lena mea, o Guy Fawkes ia lava na foliga mai o se Katoliko tuuto ma o se tagata taupulepulega lauiloa - ina ua uma ona tauivi e avea o se tagata fiafia mo le Katoliko Katoliko e tetee atu i le au Porotesano i Netherlands (na taunuu mai o se vaega o le malo Irish e lagolagoina muamua le au fouvale. ..

lea i le toilalo na faia ai se foliga mataʻina ma auai i le Sipaniolo), na ia taumafai e tusia le fesoasoani faaSipaniolo mo le toe faavaeina o Igilisi o le pule Katoliko. E lei manuia tele lenei mea, ae na fafaga e Fawkes uo i mea maualuluga ... lea na mafua ai ona ia auai i le lotoa a Gunpowder.

Ina ua maeʻa ona pueina o ia, na fesiligia Fawkes ma (atonu i le leai o se faʻaaloalo) na talia saoloto i le fuafuaina o le fasioti tagata. Faʻatinoina le valavalaina o se vave vave faia. Ae ui i lea, e leʻi lelei tele le galue e pei ona fuafuaina - na mulimuli ane faʻasalaina o ia, i se taumafaiga e tuʻuina atu ia te ia le tuʻuina atu o igoa o le au faipule. O le faʻasalaga "e le nofosala" i le isi faʻasalaga mo le faʻasauā (i ona lava mata, e leʻi faia e Fawkes se mea sese pe a maeʻa), na ia (e le o se mea e ofo ai, ma le tele o tagata lautele) na faʻamaonia ma taʻusalaina i se oti faaumiumi. I le avea ai o se "tosina mai o le fiafia" o le lautele o le tautau, tusia ma le kuata i Ianuari 31, 1606, na molimauina ai e Fawkes le oti matautia o ona uso a tagata faufau. Ma, i se faaaliga mulimuli ma le musuia o le tetee, na mafai ai ona kopi le tautai i le togiina o ia mai luga o le maualuluga maualuga ma gau lona ua.

I le auala ... o loo i ai se talitonuga e faapea o le taupulepulega o le mea moni lava o se gaoioiga sese o fuʻa ma o Guy Fawkes na faia.

Guy Fawkes Night I le Vaitausaga

I le faamanatuina o le Tupu James sa ou ola ai i lenei taumafaiga mataʻutia i lona olaga (e pei ona faasalalauina e le faasalalauga aloaia - Na taofia Guy Fawkes i le vaeluaga o le po ma o le IED muamua sa saogalemu i ni nai itula ae lei oo i James ae ou taunuu foi mo le tatalaina o le Palemene mo le aso 5 o Novema), faʻasalaga faʻafuaseʻi na susulu i Lonetona. I se taimi puupuu mulimuli ane, na pasia ai le "Observer of 5 Novema Act", ma faia le aso o se faamanatu faaletausaga o le faafetai.

I le feagai ai ma le le mautonu o lotu ma le fiasilosi mo le isi sefulu tausaga na sosoo ai, na ave ai e le lautele o Peretania le "Gunpowder Treason Day" e pei o se pato i le vai. Faʻaluluina o se aso o le faʻamanatuga, faʻafetai ma nisi mea malie, na vave ona maua ai le malosi o lotu. I le avea ai o se taulaiga mo lagona e tetee i Katoliko, o le faamanatuina faaletausaga na galueaiina ai se togafitiga.

O faifeau Puritan faapitoa lava na latou tuuina mai ni lauga mataʻutia i luga o lamatiaga o le "pope" (e masani ona sili atu nai lo mea uma na tutupu, ae e foliga mai e le sili atu i talitonuga uma), o le sasaina o la latou lafumanu i le ita. O le mea na faia i fafo atu o le falesa - o tagata fouvale e le gata ina faʻamafanafanaina afi, ae na faʻaaogaina foi nei mea e mumu ai le pope poʻo le Guy Fawkes i le mataʻu (o nisi taimi e paʻu ai le malosi i pusi ola mo le lelei o aʻafiaga).

I le taimi o le Toe fetuunaiga (1811 i le 1820) na masani ai i nisi eria mo tamaiti e saunia lelei le susuga a Guy Fawkes ao le i tupu le mea na tupu, ave i luga o auala ma faʻaaogaina e avea o se mea tatau mo le olega - o lea "A penny mo le tama? " Na avea foi ma mea e masani ai ona o le tele o le togi i luga o le Nightfire Night, faatasi ai ma le faalumaina ma le taua e le o iloa.

I le ogatotonu o le 19 senituri na suia suiga ma le Observer o le Tulafono o Novema i le 1859, o le tetee a Katoliko ma le taufaaleaga na feagai ma le faafiafiaga na liua e avea o se aiga e faauo i le vaitau o le seneturi. I le vaitau o le 20 senituri, o loʻo mataʻituina pea, ae o le aso ua toetoe lava a faʻafefeina e le faʻafefe o le Halloween.

Guy Fawkes Night i Aialani

O le Gunpowder Plot e masani lava ona taulai atu i Egelani ma Sikotilani - o Wales ma Ireland na o ni itu taua i le taamilosaga i luga, ma aemaise ai Ireland e pisi i le tuliloaina o ana lava fuafuaga i le tele o taimi . Peitai o tagata na nonofo i Peretania na latou taitaia le masani a le Guy Fawkes Night i soo se mea, aemaise lava i atunuʻu Amerika ma Asia, aemaise o Plantations i North. I Amerika i Matu na lauiloa ai o le "Pope Day" ma ua le iloa le lauiloa i le senituri 18 (ina ua uma le tetee a le au tetee i le faamanatuina o le ola o se tupu Peretania). I Aialani, o le tele, toetoe lava, na matauina i totonu o le ekalesia Porotesano ma e leʻi pine ae avea ma isi ponaivi o le finauga lotu.

O aso nei, e toetoe lava a galo ia Guy Fawkes Night, e oʻo lava i Ireland i Matu - o le mea o le a vaivai ai le toʻatele o tagata taʻutaʻua i le vaitau o Halloween (o manatu o Guy Fawkes Night o se sui Protestant sui mo Samhain e le o mautinoa).

Bonfire Nights i Aialani

Aialani e tumau pea le lua "Bonfire Night" e oo mai i le aso - o le tasi i le afiafi o le aso 12 o Iulai (aso faamanatu o le tau o Boyne , o lea na faamanatu ai i totonu o nuu Loyalist). E tele mea e talitutusa ma le Guy Fawkes Night i le faʻamanatuina o le Katoliko ma le pope atonu e susunuina (faatasi ai ma le au faipule e pei o Gerry Adams). O le isi "Nightfire Night" e masani ona faamanatuina i vaega Katoliko i St. John's Eve (Iuni 23).

I tausaga talu ai nei, na faʻaputuina ai foʻi afi i luga ole Halloween. O le tele o nei taufaasese e masani lava ona avea ma lamatiaga maloloina ma le saogalemu, o le mea lea e taumafai ai aufono a le lotoifale ina ia taofia le susunuina. O le fea, i le isi itu, ua avea ai i latou ma ponaivi o le finauga ona o le faalavelaveina o faafiafiaga i le taunuu mai o le fanafana afi , ma le tele o le taulaiga o amioga le masani.