Mea Faamemelo E uiga i Manu Aferika: Le Cheetah

Cheetahs e sili ona lauiloa ona o lo latou saoasaoa tele, lea na latou maua ai lo latou talaaga o le manu aupito sili ona vave i le lalolagi. O le vaʻavaʻai i se tasi ae o luga o le saogaliga o se avanoa moni, e pei o nei faʻailoga manaia o se tasi lea o mea sili ona matagofie (ma sili ona le mautonu) o manu uma a Aferika.

Faamaumauga o le Faamaumau

E pei o le miliona tala taʻavale taʻavale, o mea uma e uiga i le cheetah ua fausia mo le saoasaoa, mai o latou tino vevela, muscular bodies i lo latou malosi faateleina o le tino.

Fetuunaiga pei o nei mea e faatagaina ai le cheetah e alu mai le 0 - 60 mph / 0 - 100 kmph i lalo o le tolu sekone - o le saoasaoa o le saoasaoa o loo i luga faatasi ma le televave o taavale na faia e Porsche, Ferrari ma Lamborghini.

Aʻo tamoe le cheetah, o la latou laa e umi ma vave tele na o le tasi le vae e paʻi i le eleele i soo se taimi. O vae o le cheetah ua i ai ni maso ua mamanuina e maua ai le saoasaoa, ae oi latou o loo i luga o ona vae ua fesuiaʻi mo le taʻavale ma le paleni. O se taunuuga, o mana uma o le cheetah e sau mai tua.

O Le Tauiviga e Ola

Ae ui i lea, o le vave nai lo se isi lava manu i luga o le savanna e le o se mea e mautinoa ai le manuia o le sailiga o le cheetah. E ui lava latou te mafai ona ausia le saoasaoa e oʻo atu i le 75 mph / 120 kmph, e le mafai ona latou faatumauina na saoasaoa mo le umi. E masani lava, o manu vevela e aofia ai le punavai ma le tumutumu o ola e ala i le faaleagaina o le latou fili.

Cheetah tuli i le aso i se taumafaiga e aloese mai le tauvaga mai le gasegase o le ao e pei o leona ma le nameri.

Ae ui i lea, o la latou laititi laʻitiiti ma le le faʻamalosia o le natura e faigata ai mo i latou ona puipuia a latou fasiotiga, ma e masani ona latou le toe ai a latou meaʻai i isi pusi poʻo ni tagata faʻatau fua. O le tele o cheetahs o ni tagata tulituli, ma sili atu le aloese mai feeseeseaiga nai lo le lamatiaga.

O lo latou tulaga tutoʻatasi o lona uiga foi e tatau i tamaʻitaʻi faetahs ona tuʻu a latou laumei e le puipuia ao latou tulituliloa.

O lenei mea latou te faʻafatia ai i le lumanaʻi, ma e na o le 10% o cheetah tamaititi na faia i le matua. O i latou e totoe o loʻo i ai le maualuga o le ola i le tusa ma le 12 tausaga, e ui lava e masani lava ona faʻaitiitia i le vao.

Le Manaomia mo le Faasaoina

O faigata e masani ona feagai ma cheetah i le vaomatua ua sili atu ona mamafa i le faia o mea e fai e tagata. O le tuputupu ae o tagata soifua ma le salalau o faatoaga i le tele o Aferika ua mafua ai le faaitiitia o le teritori mo cheetahs vao, faapea ai foi ma se faaitiitia o mea e maua. O le mea e sili ona leaga, o nisi o faifaatoaga latou te tulimataʻi saʻo i latou i le talitonu e avea i latou ma mea e lamatia ai le lafumanu.

O le matagofie o le maneta o le cheetah e maua ai foi le taua i le au faipisinisi. I le 2015, o le fuainumera o le aofaʻi o cheetah i le lalolagi na faitaulia na o le 6,700 tagata taitoatasi. O le iʻuga, ua lisiina le cheetah i luga o le IUCN Red List, ma o le tele o faʻalapotopotoga i sasaʻe ma Aferika i Saute ua latou tuʻuina atu i latou lava e faʻamautinoaina lo latou ola.

Mo vaega o le soifua manuia o cheetah e pei o le AfriCat Foundation i Namibia, o vaega autu o le cheetah conservation e aofia ai aʻoaʻoga, pateni anti-poaching ma le toe faʻaleleia o cheetah mai fanua faʻatoʻaga i fanua faʻasao ma paka taʻaloga. Le faʻamautinoa o loʻo maua e tagata i le lotoifale le aogā mai tagata tafafao maimoa mai cheetah o se isi auala mautinoa e puipuia ai lo latou lumanaʻi i Aferika.

Nofoaga Lelei e Vaai ai Cheetah

E ui o le cheetah ua mou atu mai le tele o la latou tala faasolopito, e mafai lava ona maua i luga o le konetineta, mai Aferika i Saute i saute i Algeria i le pito i matu. O le sapalai o le sapalai ua matua lamatia ma ua le toe faalogoina le vaai; ae ui i lea, o tagata e sili atu le soifua maloloina i sasaʻe ma Aferika i saute.

O le Namibia e maualuga le maualuga o le anufe vao; ae ui i lea, o le toʻatele o nei tagata e nonofo i fanua faʻatoʻaga. O le mea lea, o le auala sili ona faigofie e vaʻavaʻai ai i pusi faʻafiafia a le atunuu o le asiasi atu lea i se tasi o ana meaola faasao o le cheetah. O nei, o le sili e aofia ai le AfriCat Foundation i le Okonjima Nature Reserve ma le Faletupe o le Faasao o Cheetah.

I Aferika i Saute, o atinae faasao o le cheetah e aofia ai le Cheetah Outreach Centre i tafatafa ane o Cape Town , ma le Itumalo o le Hoedspruit e lata i le Kruger Park.

O nofoaga faʻapitoa e pei o nei e mafai ai ona fefaʻasoaʻi mafutaga ma e taua i le aʻoaʻoina o le lotoifale e uiga i le faasaoina o cheetah. Polokalame faʻapitoa e fesoasoani e faatumauina le mausali o le faitau aofaʻi.

Ae ui i lea, e leai se mea e pei o le pipiʻiina o se cheetah vao i safari. O nofoaga e sili ona lelei e faia ai, e aofia ai le Serengeti National Park , poʻo le Masai Mara National Reserve i Kenya. Aferika i Saute o Phinda Private Game Reserve ma le Kgalagadi Transfrontier Park e lua uma le aofaʻi o le cheetah, ae o le Chitabe o le Okavango Delta o lau tafaoga sili lea i Botswana.

Fun Cheetah Facts

O lenei tusiga na faafou ma toe tusia i se vaega e Jessica Macdonald i le aso 4 Oketopa 2016.