Sa masani ona faailogaina e Hadrian's Wall le tuaoi i matu o le Emepaea o Roma. Na taoto mo le lata i le 80 maila, i le isi itu o le vaʻa vavalalata o le itumalo Roma o Britannia, mai le Sami i Matu i sasaʻe i le vasa Solway Firth o le Sami Irish i Sisifo. Na sopoia nisi o fanua sili ona matagofie, sili ona manaia i Egelani.
I le taimi nei, toeitiiti 2000 tausaga talu ona fausia, o se UNESCO Heritage Site ma le sili ona lauiloa tagata tafafao maimoa i Northern England.
O se vaega ofoofogia o loʻo totoe - i 'olo ma nofoaga, i "maila o maila" ma fale paʻeleʻele, fale puipui, taʻaloga ma i le umi, e le faʻalavelaveina le lautele o le puipui. E mafai e tagata asiasi ona savalia le auala, taamilosaga po o le tietie atu i le tele o ona faailoilo, asiasi atu i falemataga matagofie ma meaola o meaola, pe ave foi se pasi tuusao - auala # AD122 - i le taimi lena. O talafaasolopito o Roma e mafai ona latou iloaina le numera o le auala pasi e pei o le tausaga na fausia ai Hadrian's Wall.
Hadrian's Wall: O se Tala puupuu
O Roma na latou nofoia Peretania mai le TA 43 ma sa latou tuleia i Sikotilani, ma faatoʻilaloina ituaiga o Sikotilani, e AD 85. Peitai o le Scots na tumau pea le faigata ma i le TA 117, ina ua sau le Emperor Hadrian, na ia faatonuina le fausia o se puipui e faamalosi ma puipuia le itu i matu o le Emepaea. Na sau o ia e asiasia i le AD 122 ma e masani lava o le aso na tuuina mai mo ona tupuaga ae, i se tulaga e ono mafai, na amata muamua.
Na mulimulitai i le auala o le tele o Roma i le isi itu o le atunuʻu, o Stanegate, ma nisi o ona olo ma fitafita totoa ua leva ona i ai ao le i fausia le pa. Ae ui i lea, e masani lava ona maua e Hadrian le faʻaleleia. Ma o se tasi o ana taumafaiga fou o le fausiaina lea o faitotoa masani i le puipui ina ia mafai ona aoina lafoga ma tolls mai tagata o loʻo pasia tuaoi i aso o maketi.
E tolu fitafita Roma - poo le 15,000 alii - e ono tausaga e faʻamaeʻa ai se gaioiga ofoofogia faʻainisinia, i luga o laufanua gaogao, mauga, vaitafe ma vaitafe, ma faalautele le puipui i le talafatai.
Ae o Roma o loʻo feagai ma faʻafitauli mai le tele o itu eseese. E oo atu i le taimi na latou fausia ai le pa, ua uma ona paʻu le Emepaea. Sa latou taumafai e tu agai atu i matu agai atu i Sikotilani ma tuulafoaia le puipui ao latou fausia se isi 100 maila i matu. O le Antonine Wall i le isi itu o Sikotilani e le sili atu nai lo le fausiaina o le eleele e 37 maila le umi ae leʻi toe foʻi Roma i le Wall of Wall.
I le 300 tausaga mulimuli ane, i le 410 TA, ua leai ni tagata Roma ma ua toetoe lava a lafoaia le puipui. Mo sina taimi, na faʻaauau pea e pulega o le lotoifale a latou aganuʻu ma le aoina o le lafoga i le lotoifale i luga o le puipui, ae leʻi leva, na avea ma mea e sili atu nai lo se punaoa o mea na fausia. Afai e te asiasi i taulaga ile vaega ole Egelani, o le a e vaaia faailoga o ofu teuteu a Roman i puipui o ekalesia maualuluga ma fale lautele, o fale, e oo lava i fale maa ma fale. E ofoofogia le tele o le Wall of Wall o loʻo iai pea mo oe e te vaʻaia.
O fea ma le Auala e Vaai ai
O tagata asiasi i le Wall of Wall e mafai ona filifili e savavali i luga o le puipui lava ia, e asiasi i nofoaga matagofie ma falemataaga i luga o le puipui poʻo le tuufaatasia o gaoioiga e lua.
O le mea e te filifilia o le a faʻalagolago i ai, pei o lou fiafia i sailiga i fafo.
Savalivali i le Papuipui: O pito sili ona lelei o puipui o loʻo i totonu o Roma o loʻo i le totonugalemu o le atunuʻu i tafatafa o le Alatele o Wallie, le Alatele a le Atunuu Uma. O uumi pito i luga o le va o Birdoswald Roman Fort ma Sycamore Gap. O loʻo i ai nofoaga faapitoa o le puipui i tafatafa o Cawfields ma Steel Rigg i Northumberland National Park. O le tele o lenei mea o se mea taufaasese ma faigata, e faʻaalia i le sauā. fesuiaiga o le tau i luga o mauga maualalo i nofoaga. O le mea e ofo ai, e mafai ona vaevaeina le ala i vaʻavaʻa ma lautele - i le va o taofi i luga o le auala i le AD122, atonu. O le pasi mai le amataga o Mati e oo atu i le faaiuga o Oketopa (o le amataga ma le faaiuga o le vaitau e foliga mai e suia i tausaga uma, o le siaki sili ona sili ona lelei i luga o le initaneti).
E masani ona taofia ae o le a taofi le pikiina o tagata savali i soo se mea e saogalemu ai.
O le faalapotopotoga o tagata tafafao maimoa a Hadrian's Wall Country, o lo o lolomiina se tamaitusi aoga e mafai ona sii mai e uiga i le savali i le Hadrian's Wall e aofia ai le tele o faigofie, faigofie ona faaaoga faafanua ma faamatalaga e uiga i nofoaga pasi, fale talimalo ma fale puipui, paka, faailo, nofoaga e aai ai ma inu ma faletaele. Afai o loʻo e fuafuaina se maimoaga savali i lenei eria, ia mautinoa e te aumaia lenei tusi matagofie, free, 44-itulau.
Paka i le Pa: O le Cycleway a Hadrian, o se vaega o le National Cycle Network, ua taʻua o NCR 72 i luga o faailoga. E le o se auala tietie i luga o le mauga, e le mulimuli i le puipui i luga o laufanua masani, ae faʻaaogaina auala paʻu ma auala laiti e leai se totogi i taavale vavalalata. Afai e te manaʻo e vaʻaia moni lava le puipui, e tatau ona e faʻamautinoa lau uila ma sopo i ai.
Faailoga: O le savali i luga o le puipui e lelei tele i fafo atu o tagata fiafia ae afai e te fiafia i tagata Roma i le pito i matu o lo latou malo, atonu o le ae maua le tele o nofoaga o mea anamua ma faailo i luga o le puipui e sili atu ona faamalieina. O le tele lava o le paka ma e mafai ona maua e le taavale poʻo le pasi i le lotoifale. O le toʻatele o loʻo tausia e le National Trust poʻo le Faʻasolopito o Peretania (faʻapenei i taimi uma) ma o nisi ua faʻatagaina moliaga. O mea sili nei:
- Birdoswald Roman Fort o le nofoaga o le pito sili ona umi o totoe o le puipui. O le puipui pito i fafo o le pa puipui o le mea sili lea ona puipuia o soo se mea i luga o le puipui ma o loo siomia ai le nofoaga atoa, e aofia ai faleteuoloa ma le lima o ona falelotu muamua e ono. O le 'upega tafaʻilagi na tuʻuina mai nisi o faʻamaoniga sili ona lelei o suʻesuʻega faʻasolopito o le mea na tupu i le Wall's Wall ina ua tuua e Roma ia Peretania. O faʻamatalaga fou fou ma nofoaga, faʻatautaia ma se tupe faʻaalu e 1.3 miliona, tatala i tagata lautele i le 2018. Latou te aofia ai se faaaliga fou e mafai ai e tagata asiasi ona laa atu i le lalolagi o se fitafita Roma, o se cafe, o se faleoloa ma se potu o le aiga gaioiga faaleaiga faʻatulagaina.
- Tatala mai Mati 30 i Setema 30, 10 i le 6 i le afiafi ma mai ia Oketopa 1 ia Novema 4 i le 5 pm Mai le aso 5 o Novema e oʻo atu i le aso 29 o Mati, o Birdoswald na o le tatalaina o vaiaso. O le ulufale mai o tagata matutua e aunoa ma le fesoasoani meaalofa o le £ 6.50; pasese tamaiti ma aiga ma faʻamaonia avanoa. O loʻo tuʻuina atu le 'upega tafaʻilagi i le Faʻasalalauga Faʻapitoa o Tagata Asiasi i Fafo .
- Chesters Roman Fort and Museum, e tusa ma le 30 maila mai le pito i sasaʻe o le puipui, o le potu sili ona puipuia o le solofanua a Roman ma le fale o le militeli i Peretania. O le fale taele, lata ane i le vaitafe o Tyne e manaia, ma puipui e puipuia i le maualuga o le amataga o le togi i nisi vaega. O loʻo i ai ni pitonuʻu ma se fale o le taitaiau ma se fale mataaga sili ona lelei ma suʻesuʻega a le au suʻesuʻega. O se tasi o mafuaaga e mafai ai ona puipuia lelei Chesters ona o le puipuia mai le au faomea ma le suotosinaina e le tagata e ona fanua, o John Clayton, o le na faia le vevela ma le puipuia o le saite (ma isi na maua i luga o le puipui) galuega a lona olaga. O se olaga umi mo le matua, e oo ane i le seneturi lona 19 e toetoe lava atoa le 20, mai le 1792 seia oo i le 1890.
- O itula amata e tutusa lava ma Birdoswald Roman Fort, i luga. O le ulufale mai o tagata matutua, e aunoa ma le Fesoasoani Fesoasoani o le £ 7; pasese tamaiti ma aiga ma faʻamaonia avanoa. O loʻo tuʻuina atu le 'upega tafaʻilagi i le Faʻasalalauga Faʻapitoa o Tagata Asiasi i Fafo .
- Corbridge Roman Town. I le silia ma le 350 tausaga, na faasolosolo malie ai ona suia Corbridge mai se nofoaga o le militeli mo Roma i se aai lauiloa tele, lea na nonofo ma fefaʻatauaʻi ai tagata mai aganuʻu eseese mai i le Emepaea atoa. I le 2018, e mafai e tagata asiasi ona vaʻai i fua o se tupe faʻaagaga e £ 575,000 i se faʻataʻitaʻiga fou e fausia ai se faʻamatalaga tuai mo le sili atu ma le 150,000 mea faitino na faʻaaogaina i luga o le saite. O le aoina mai o le Corbridge artifact o se tasi o pito sili ona tele i le tausiga o le Igilisi Peretania. A itiiti ifo i le 20 pasene o le Corbridge Collection, ipu tioata, mea fai ipu, mea ma mea teuteu a le tagata lava ia, e leʻi vaaia lava i luma o le lautele. O le saite e tusa ma le 19 maila i sisifo o Newcastle-on-Tyne e ala i le A69. O loʻo i ai auaunaga pasi mai le taulaga faapea foi ma le nuu o Hexham. O le taulaga faʻaonapo nei o Corbridge e tautua e nofoaafi ma o le nofoaga e tusa ma le 20 minute le mamao mai le nofoaga o Roma. E i ai le paka taʻavale e leai se totogi i luga o le 'upega tafaʻilagi ma sili atu le paka ai taavale i le taulaga faʻaonapo nei, e tusa ma le maila ma le kuata le mamao.
- O itula amata e tutusa ma Birdoswald ma Chesters, i luga. O le ulufale mai o le matua o le £ 7.60, faatasi ai ma le tamaititi, tiketi a le aiga ma faʻatagaga faʻapitoa faʻapea foi le aofia ai i le Pasefika mai fafo. I le taimi o le tusiga (Mati 24, 2018) na tapunia ai le falemataaga o le upega tafailagi e saunia ai le faaaliga fou. Seia oʻo i le aso 27 o Aperila, 2018., pe a fuafua e toe tatala, o le a faʻaititia le tau o le ulufale.
- Faleesteads Roman Fort, o le Roma pito i sili ona malosi i Peretania, o loʻo i le pito o Northumberland National Park e latalata i Pardon Mill / Haydon Bridge poʻo Haltwhistle nofoaafi nofoaafi. O lona tulaga maualuga e ofoina mai ai vaaiga ofoofogia i luga o le nuu lata ane, ma le itu i sasae o le puipui i matu o le olo, o le lautele o Hadrian's Wall. Pe tusa ma le 800 fitafita Roma sa nonofo ma galulue i fale fale. Ma latou te leʻi matamuli e uiga i lo latou malosi; E tusa ai ma le Heritage Heritage which, faatasi ai ma le National Trust, e umia ma pulea le nofoaga, o le igoa muamua o le olo, Vercovicium, o lona uiga o "le nofoaga o tagata tauleleia lelei" O le upega tafaʻilagi e aofia ai fale puipui, falemai, fale o le taʻitaʻifono ma falemaʻi. O le falemataʻaga i luga o le saite o loʻo faʻaalia ai le auala na fausia ai le malosi ma le taulaga lata ane. O loʻo i ai se Nofoaga Tutotonu a Tagata Asiasi a le Atunuʻu ma ni meaʻai. O lenei 'upega tafaʻilagi e manaʻomia ai se tulaga maualuga o le malosi e pei o le 10 minute le mamao mai le Nofoaga Tutotonu o Tagata Asiasi i le' olo lava ia e faʻamatalaina e "sili ona faigata."
- O itula amata , o tuutuuga o le ulufale ma le faʻaaogaina o le Faʻasolopito Peretania O Faʻasalalau Tagata Asiasi mai fafo e tutusa ma isi nofoaga o measina a Peretania i luga o le puipui. O le faʻatagaina o tagata matutua e tusa ma le £ 7.80.
Faʻasalaga a Hadrian's Wall
O le Hadrian's Wall Ltd. e ofoina atu ni tafaoga ma ni malologa puupuu i luga o le puipui, e amata mai i le aso e tasi, 4-wheel-drive safari ma taofi i nofoaga autu i luga o le puipui i le lua po o le tolu po i le fale i totonu o le fale ma safaris, ia lava -o taʻitaʻia pe taʻitaʻia faʻatasi foʻi ma le faʻaaogaina o matāʻupu ma le pikiina. O filifiliga a le kamupani e lelei mo soʻo se tasi e le manaʻo e savali mamao mamao i aso uma po o ai foi e popole e savali i se mamao mamao i luga o laufanua maoaʻe ma matagi. O tau (i le 2018) na maua mai i le £ 250 mo vaega o tagata e toʻaono i luga o se safari aso e tasi i le £ 275 i le tagata mo le tolu-po, vavalo puupuu pupuu ma safaris ma auala taʻitaʻia.
O le nofoaga sili ona aloaia a Hadrian's Wall, o le sili ona lelei o le upega tafaʻilagi mo pisinisi, mea taua ma faailo i luga o le umi o le Hadrian's Wall, o loʻo tausia se lisi o taʻiala taʻimua ma fautuaina e mafai ona asiasi atu i le puipui taua, fiafia ma saogalemu.
Le isi Mea e lata ane
I le va o Newcastle / Gateshead i sasae ma Carlisle i sisifo, o se nofoaga lea e tumu i fale, o vailaau, o igoa anamua ma Roma o le a ave ai le afe o upu e lisi uma ai. Toe faʻafoʻi, siaki le uepisaite a le Hadrian's Wall Country, o se faʻamatalaga lelei ma fesoʻotaʻiga faʻatasi ma mea e fai mo tagata fiafia uma i le eria.
Ae, o le tasi e tatau ona "asiasi" i le nofoaga o Roman Vindolanda o le Falemataʻaga a Roma, o se fale o loʻo galue i mea tau fanua, nofoaga aʻoga ma le tosina o aiga e le mamao mai le puipui. O taumafanafana uma lava, e suʻesuʻeina ai e le au suʻesuʻe o mea anamua mea mataʻina i lenei nofoaga o le faʻatautaia lea na amata ai le Wall of Hadrian ma tumau ai o se nofoaga faigaluega seia oʻo i le seneturi lona 9, 400 tausaga talu ona faʻateʻa le pa. O Vindolanda sa avea o se nofoaga mautu mo le au fitafita ma le aufaigaluega oe fausia le Wall of Hadrian.
I totonu o le upega tafaʻilagi e sili ona ofoofogia o mea na tusia e Vindolanda. O papa maʻa, o slivers of wood covered letters and correspondence, o faʻamaufaʻailoga pito sili ona leva o tusitaulima na maua i Peretania. Na filifilia e tagata atamamai ma tagata lautele e pei o le "British's Top Treasure", o mafaufauga ma lagona i luga o nei tusitusiga o ni faʻamaoniga i mea masani o olaga masani o fitafita Roma ma tagata faigaluega. O aso fiafia mai aso fanau, valaaulia a pati, talosaga mo uta o mea inu ma sooga mafanafana e tipi i luga o laulaau, o pepa e pei o pepa, lea na ola ai toetoe lava 2,000 tausaga e ala i le tanumia i totonu o se pitonuʻu, o le oxygen free environment. E leai lava se isi mea e pei o nei papa i le lalolagi. O le tele o laulau o loʻo teuina i le Falemataʻaga a Peretania i Lonetona, ae talu mai le 2011, faafetai i le miliona miliona pauna tupe, o nisi o tusi ua toe faafoi atu nei i Vindolanda, lea o loʻo faʻaalia i se tulaga faʻamaufaʻailogaina. Vindolanda o se aiga-faauo, faatasi ai ma gaoioiga, ata tifaga, faaaliga ma se avanoa e matamata ai ma auai ai i le mea moni o suʻesuʻega o fualaau oona i taumafanafana uma. O loʻo faʻatautaia le 'upega tafaʻilagi e se faʻalagolago ma le faʻatagaina.