O ai nei Tagata Asiasi Tausaga i le Vai o Hawaii?
Mai ia Novema seia oo i Me, ua asiasi atu le vai o Hawaii i le silia ma le 1000 taʻaleʻa.
O nei manulele i lalo o le sami ua malaga atu i le vai mafanafana o Hawaii mai le itu i matu e pei o Aleutian Islands o Alaska, agai i sasaʻe e pei o Glacier Bay ma mamao atu i saute o le Farallon Islands mai le talafatai o Central California.
Aiseā ua Auai ai Manatu i Hawaii?
O nei manulele o le humpback na o mai i le vai mafanafana o Hawaii lea latou te tausia, tausia, ma tausi ai a latou tama talavou.
O lenei malaga e 3500-maila mai la latou taumafanafana taumafa taumafa e faia i le va o le tasi ma le lua masina.
E faʻamautinoaina o tina ma tina maʻitaga o loʻo fananau mai le tele o latou taimi i totonu o vai malulu o Hawaii.
O tamaʻi tamaʻi pepe e fananau ma fanau i tafatafa ane o motu o Hawaii. (O le taimi e faʻasolo ai le fafine i le va o le 10-12 masina.)
Sei o tatou aʻoaʻoina ni faʻamatalaga autu e uiga i le tausaga malolo taumalulu faaletausaga a Hawaii.
O le a le Manulele o le Humpback?
O le manulele o le humpback o le lima lona lima sili lea o faʻailoa tetele o le lalolagi.
O lona igoa faasaienisi, Megaptera novaeangliae, na tuuina atu ia te ia i le 1781 e se tagata Siamani masani e igoa ia Borowski, o lona uiga "Big-Winged New Englander," e faatatau i le tele o le fusi o le faga uʻu ma le mea moni na matala ese mai le talafatai o Niu Egelani.
E sili atu le masani Igilisi o le humpback e foliga mai e sau mai le manaʻoga o le manu e toe foʻi i tua pe a tafe.
O le manulele humpback e lanu uliuli-uliuli, uliuli-uliuli uliuli uliuli, lanu paʻepaʻe papaʻe e mafai ona faʻaali ai faailoga uliuli e fesuisuiaʻi e tusa ai ma le manulele taʻitasi. O nei faailoga, ae maise lava i latou o loʻo maua i le siʻusiʻu, e mafai ona iloa ia fagaloa taʻitasi ma o le faitau aofaʻi o tagata ma faʻataʻitaʻiga faʻasologa.
E i ai foi ni manulele o le Humpback (poʻo ni fusi mata), o loʻo i itu taʻitasi o latou tino. E faʻaaogaina nei e liliu ma taʻavale ai. O falesa o mamame, e pei o tagata soifua, ma o nei 'apaʻaiga o loʻo faʻaleleia ma faʻasolosolo, o le fausaga o le ponaivi e pei o le lima o le tagata ma lima.
Pe a fanau mai, o tamaʻi povi e tusa ma le 3000 pauna ma le laina mai le 10-16 futu le uumi. E mafai ona latou ola i le va o le 40-52 futu le uumi, ma o fafine e laʻitiiti tele nai lo alii.
O le aluga o le humpback e tusa ma le tasi le tone i le vae, pe tusa ma le 84,000 - 90,000 pauna i le averesi. E talitonu tagata suʻesuʻe o loʻo iai i le va o le 40-60 tausaga.
O le a le mea e 'ai ai Manuʻa Humpback?
O manulele o Humpback e masani ona fafaga i totonu o le 150-160 futu o le vai.
O le taumatau a le Pasefika i le itu i matu o loʻo faʻaaogaina le plankton poʻo le faʻailoaina o iʻa e pei o le eleelea ma le Pasefika. E faʻasaina e faga a latou meaʻai mai le tele o vai e iai iʻa e aumai i totonu oo latou gutu. O folau o loʻo i luga o le faʻaipoipo e mafai ona faʻaalu ai le malosi oo latou gutu i taimi o fafaga.
O le taimi lava e maua uma ai meaai i le gutu, ona tapunia lea o le gutu ma tafe le vai. I le taimi nei, o meaʻai e maua i le mea e taʻua o "papa falafola" ma 'ua foloina.
E ola Baleen i le ola atoa o se faga. O Baleen ua taua foi o le faletalimalo. O le Baleen e aofia ai se faasologa o mea faʻamalosi ma fetuutuunai e tautau mai le auvae pito i luga.
O totonu o le falesa e matagofie i lauulu paʻepaʻe e faamama ai le plankton, krill ma iʻa laiti. O le Baleen e faia i le keratin (o le mea e tasi e fai ai o tatou atigilima ma lauulu).
O Humpbacks e mafai ona faʻauʻu i se tone o meaai i le aso. Ae ui i lea, e masani lava, latou te le fafagaina i totonu o le vai o Hawaii, o la latou vaomatua e totoina ai.
E faʻapefea Ona E Vaʻaia Manuʻa Humpback?
O le auala sili e vaʻaia ai taʻalo humpback i Hawaii o loʻo i ai se taʻaloga faatulagaina lelei o le vaa. E ui e tele na ofoina atu i motu taʻitasi, o le mea sili i mamao atu, o asiasiga a le Pacific Whale Foundation i Maui.
O le Pacific Whale Foundation o se faalapotopotoga e leai ni tupe mama na faavaeina i le 1980 e laveai ai faga mai le faʻaumatia.
O taʻamilosaga taʻamilosaga taʻitasi e vaaia e tagata tomai faapitoa o le fagaloa o le a faʻamatala auʻiliʻilia uiga o falesa ma fesoasoani ia te oe e vaʻai i luga o lau vaʻa. I luga o le tele o vaa o le a mafai ai foi ona e faalogo i leo moni o falesa i le sami lata ane.