01 o le 04
Faʻafefea ona faia le Taʻaloga Rath Yatra
O le mea autu o le sauniga a le Puri Rath Yatra, lea e tupu ia Iulai i tausaga uma i Odisha, o kariota tetele e pei o malumalu o loo tauaveina atua e tolu mai le Malumalu o Jagannath. O kariota o se mea ofoofogia fausaga.
O le mea e sili ona matagofie o le auiliiliga o auala lea e fou ai kariota i tausaga taʻitasi. O se galuega o le alofa mo le tusa ma le 200 kamuta, fesoasoani, tagata fai laupepa, taina, ma tagata tusiata o loʻo galue malosi e tusa ai ma le maeʻaina o le 58 aso. E le mulimuli le au tufuga i soo se faatonuga tusitusia. Nai lo lea, o loʻo tuʻufaʻatasia uma le malamalama mai lea tupulaga i lea augatupulaga. E naʻo le tasi le aiga o kamuta e iai a latou aia tatau i le fausiaina o kariota.
O le faagasologa e ave nofoaga i tulaga eseese, e fetaui uma ma se tausamiga fiafia i luga o le kalena Hindu. O nisi o laasaga autu o loʻo mulimuli mai.
Tuuina atu ma le Otiina o le Laau
O laau laupapa e maua e aunoa ma se totogi e le malo o Odisha. Ua auina atu i latou i le eria i fafo atu o le ofisa o le Malumalu o Jagannath i le Vasant Panchami (e taʻua foi o Saraswati Puja), le aso fanau o Saraswati le atua fafine o le poto. E tupu lenei mea ia Ianuari poʻo Fepuari. E sili atu i le 4,000 fasi fafie e manaʻomia e faia ai kariota, ma na amataina e le malo se polokalame o le faatoaga i le 1999 e toe faʻaleleia vaomatua. O le vavaeina o ogalaau i le tele o laʻau manaʻomia o loʻo amataina i masini vili i luga o Ram Navami, aso fanau a le Aliʻi Ram, i le masina o Mati poʻo Aperila.
Le Fausiaina
Fausiaina o le taavale solofanua i luma o le maota o le tupu e lata i le Malumalu o Jagannath i Puri. E amata i Akshay Tritiya, o se faʻaaliga faapitoa i le masina o Aperila poʻo Me. E talitonuina o soʻo se gaoioiga taua e amataina i lenei aso o le a faʻaleleia. E faailogaina ai foi le amataga o Chandan Yatra, o se aso e 42 aso o le kalafatina i le Malumalu o Jagannath.
Aʻo lei amataina le fausiaina, o potopotoga o le malumalu e faapotopoto e faia se sauniga paia o le afi. O faitaulaga, o latou laei laʻei matagofie, latou pepese ma ave paleni e tuʻuina atu i tufuga sili. O le galuega i luga o kariota uma e tolu e amata ma faaiu i le taimi e tasi. E amata i uili, e foliga tutusa ma mata lapoa o le Alii o Jagannath. E tusa ma le 42 uili e manaʻomia mo tolu kariota. O uili o loʻo faʻapipiʻi i autau autu i le aso mulimuli o Chandan Yatra. E sau le au faifeʻau i laʻau e vaai i ai ma faʻafetai.
Le teuteuga
O le tausiga tele ma le gauai atu e tuʻuina atu i le teuteuga o kariota, faʻamafaʻailogaina le aulelei sili o le au tufuga o Odisha. O le fafie ua vaneina i mamanu na musuia e le fale o le Malumalu o Odisha. O paʻu ma uili o kariota o loʻo valiina ma le matagofie i mamanu masani. O tafaoga o kariota o loʻo ufiufi i le tusa ma le 1,250 mita o le lanumeamata lanumeamata, lanu uliuli, samasama, ma le mumu. O lenei laei o kariota o loʻo faʻatinoina e se au taʻavale o loʻo faia ni mea faʻaoga mo atua e malolo ai foi.
I le aso ao lumanai le amataga o le tausamiga, i le aoauli, ua tosoina ai kariota i le faitotoa o Faitotoa Liona o le Malumalu o Jagannath. O le taeao na sosoo ai, i le aso muamua o le tausamiga (e igoa ia Sri Gundicha), ua aveese atua ese mai le malumalu ma faapipii i totonu o kariota.
O le a le mea e tupu i kariota peʻa maeʻa le Rath Yatra?
Ua faʻaumatia kariota ma faʻaaogaina fafie i le umukuka o le Malumalu o Jagannath. Ua manatu o se tasi o umukuka sili ona telē i le lalolagi. E 56 ituaiga o maprasad (taumafataga o le faigalotu) ua saunia iina, i totonu o fagu ipu i luga o le afi, mo le ofoina atu i le Alii Jagannath. O le umukuka o le malumalu e iai le gafatia e kuka ai le 100,000 tagata faʻapitoa i le aso.
02 o le 04
Taavavale ma faʻamatalaga
O kariota uma e tolu i le sauniga o le Puri Rath Yatra o loo tauaveina se tasi o atua mai le Malumalu o Jagannath. O kariota taʻitasi e pipii i solofanua e fa, ma e iai lana uila. O latou auiliiliga e faapenei:
Alii Jagannath
- Taaloga Igoa: Nandighosa
- Taavavale Height: 45 futu, ono inisi.
- Numera ma le Maualuluga o Uili: 16 uili e ono futu le lautele.
- Taavale solofanua: Lanu samasama ma le mumu. (Alii Jagannath e fesootaʻi ma Lord Krishna, e lauiloa foi Pitambara, "o le tasi na tautau i ofu talaloa auro").
- Lulu Lulu: Paʻepaʻe.
- Charioteer: Daruka.
Lord Balabhadra
- Taiotoa Suafa: Taladhwaja - o lona uiga "tasi ma le pama i luga o lana fuʻa".
- Taavale Tita: 45 futu.
- Numera ma le Maualuluga o Uili: 14 uili e ono futu ono inisi le lautele.
- Taavale Lolo: Green ma mumu.
- Lulu Lulu: Black.
- Talofa: Matali.
Devi Subhadra
- Taiotio Igoa: Debadalana - o lona uiga moni, "solia le faamaualuga".
- Taavale Tita: 44 futu, ono inisi.
- Numera ma le Maualuluga o Uili: 12 uili, e fuaina le ono futu valu inisi le lautele.
- Taavale solofanua: Lanu moana ma le mumu. (O le Black e masani ona fesootai ma le malosi o le fafine ma le tina Atua).
- Lulu Lulu: Lulu.
- Charioteer: Arjuna.
03 o le 04
Le Taua o Falepuipui
O kariota e pei o le malumalu i le Puri Rath Yatra festival ei ai sona uiga faapitoa. O le manatu o loʻo faʻamatalaina i le tusitusiga paia, le Katha Upanishad . O le kariota o loo suitulaga i le tino, ma o le atua i totonu o le kariota o le agaga lea. Poto e galue e pei o le tagata tiʻetiʻe e pulea le mafaufau ma ona mafaufauga.
O loʻo i ai se pese lauiloa a Odia lea e fai mai e fusia le kariota ma tasi ma Lord Jagannath i le taimi o le tausamiga. Na o le paʻi atu i le kariota poʻo le maea e tosoina ai ua talitonuina e maua ai le manuia.
04 o le 04
Alii Jagannath, Balabhadra ma Subhadra
E le gata o kariota i le aso o le Rath Yatra na faia i laupapa, ae o atua e tolu (Lord Jagannath, lona tuagane matua o Balabhadra ma Sister Subhadra) e faapena foi. E vaneina lima e masani ona taʻi 12 tausaga (e ui lava o le piriota pupuu na valu tausaga ma sili atu ona umi 19 tausaga) i se gaioiga e taʻua o Nabakalebara . O lona uiga "tino fou". O le tausamiga e sili atu ona taua i tausaga e tupu ai lenei mea. O le sauniga mulimuli a Nabakalebara na faia i le 2015.
(Manatua o le ata e faʻatusa, ma e le o ni tupua moni a le Jagannath Temple).