O le San Bushmen: Tagata Aumau o Aferika i Saute

"San" o se igoa tuʻufaʻatasi mo atunuu Khoisan i Aferika i Saute. O nisi foi taimi e taua ai Bushmen poʻo Basarwa, o tagata muamua na nonofo i Aferika i Saute, lea na nonofo ai mo le sili atu i le 20,000 tausaga. O ata vali papa i totonu o Tsodilo Hills o Botswana o loʻo molimau i lenei talaʻaga maoae, ma le tele o faʻataʻitaʻiga e toe tafao mai i le 1300 TA.

O San e nofo i eria o Botswana, Namibia, Aferika i Saute, Angola, Zambia, Zimbabwe ma Lesotho.

I nisi eria, o le faaupuga "San" ma le "Bushmen" ua manatu o le taufaaleaga. Nai lo lena, o le toatele o tagata San e filifili e faailoaina i igoa oo latou atunuu. E aofia ai Kung, Jul'hoan, Tsoa ma le tele o isi.

O le Talafaasolopito o le San

O le San o suli o le uluaʻi Homo sapiens , o lona uiga o le tamaloa nei. O loʻo i ai le mamanu aupito sili ona matutua o soʻo se tagata o loʻo iai, ma e manatu o isi atunuu uma e tupuga mai ia i latou. I le talafaasolopito, o le San o ni tagata tuli manu-o gatasi oe sa tausia se ituaiga semi-nomadic. O lona uiga na latou siitia i le gasologa o le tausaga e tusa ai ma le maua o vai, taʻaloga ma fualaau aina na latou faʻaaoga e suitulaga ia latou meaʻai.

I le gasologa o le 2,000 tausaga ua tuanaʻi, e ui i lea, o le taunuu mai o tagata pastoralist ma faifaatoaga mai isi atunuu i Aferika na latou faamalosia tagata San ina ia o ese mai o latou teritori masani. O lenei tulaga na aafia ai tagata colonial white i le 17th ma le 18th seneturi, oe na amata amataina ni faatoaga tumaoti i laueleele sili ona lafulemu.

O le iʻuga, o le San na tuʻuina atu i nofoaga e le mafai ona faʻataʻitaʻiina i Aferika i Saute - e pei o le terid Kalahari Desert.

Tu ma Aga faaleaganuu

I aso ua mavae, o aiga masani poʻo vaega o San e masani ona faitaulia i le 10 i le 15 tagata taitoatasi. Sa nonofo i latou mai le fanua, faʻatu fale malulu i le tau mafanafana, ma sili atu fale tumau i tafatafa o vai i le tau malulu.

O le San o se tagata e le tutusa le agavaʻa, ma e masani ona leai se taʻitaʻi faʻapitoa poʻo se aliʻi sili. O tamaitai e manatu tutusa, ma o faaiuga e faia o se vaega. Pe a tulaʻi ni feeseeseaiga, e faia ni talanoaga umi e foia ai soo se mataupu.

I aso ua tuanaʻi, sa i ai i San alii le tulituliloaina e fafagaina le vaega atoa - o se gaioiga faʻamalositino na faʻaaogaina e faʻaaoga ai aufana ma fana na faʻapipiʻiina i se mea oona e faia mai i le vao. I le taimi nei, na faʻapotopotoina e tamaitai mea latou te mafai mai le fanua, e aofia ai fualaau, vine, tubers, iniseti ma fuamoa ostrich. I le taimi lava e gaogao ai, o le ostrich o laumei sa faʻaaogaina e aoina ma teuina ai vai, lea e masani ona suʻeina mai se lua ua eli i le oneone.

Le San i Aso Nei

I le taimi nei, e tusa ma le 100,000 San o loo nofo i Aferika i Saute. E na o se vaega itiiti lava o nei tagata o totoe e mafai ona ola e tusa ai ma o latou soifua masani. E pei o le mataupu i le tele o tagata muamua o tagata i isi itu o le lalolagi, o le toatele o tagata San tagata ua aafia i tapulaa ua tuuina atu ia i latou e le aganuu i aso nei. O le faailoga tagata o le Malo, le mativa, faʻasalaga faʻapitoa ma le leai o se faʻasinomaga faaleaganuu ua tuʻu uma atu i le aso San.

O le le mafai ona felelei solo i luga o le fanua e pei ona latou faia muamua, o le toʻatele ua galulue nei i faatoaga po o faʻamaumauga o le natura, ae o isi e faalagolago i penisione a le malo mo a latou tupe maua. Ae ui i lea, o le San o loʻo faʻaaloalogia pea e le toatele mo o latou tomai e ola ai, e aofia ai le tulitulimatagau, tulituliloa ma se malamalamaaga lautele o fualaau aina ma vailaau. I nisi o eria, e mafai e tagata San ona ola i nei tomai i se auala ese, e ala i le aoaoina atu i isi i nofoaga faaleaganuu ma tafaoga maimoa.

San Cultural Tours

O mea e pei o nei e ofo atu ai i tagata asiasi se faʻamatalaga mataʻina i se aganuʻu lea na ola mai i faigata mo le faitau afe o tausaga. O nisi ua mamanuina mo ni aso pupuu, ae o isi e faia le ituaiga o malaga e tele aso ma malaga i toafa. Nhoma Safari Camp o se tolauapiga falelauapi i le nuu o Nhoma i Northeastern Namibia, lea e aʻoaʻo ai e sui o le malo o Jul'hoan le au masani o le tulimanu ma le faapotopotoina, faapea foi ma tomai e aofia ai togafitiga o togalaau, taaloga faaleaganuu ma siva faamaloloina.

O isi aafiaga o San Bushmen e aofia ai le 8 Day Bushman Trail Safari ma le 7 Day Mobile Camping Safari i Kalahari, ia e lua na tupu i Botswana. I totonu o Aferika i Saute, o le Khwa Ttu o le Aganuu Autu o Aganuu ma Aʻoga o loʻo tuʻuina atu ai aso asiasi mo tagata asiasi ma aʻoaʻoga mo tagata faʻaonaponei o San oeo loʻo fia faʻataʻitaʻiina a latou aganuu.

O lenei tusiga na toe faafou ma toe tusia i se vaega e Jessica Macdonald i le aso 24 o Aokuso 2017.