Sipadan, Mabul, Layang-Layang ... o nisi o suavai sili ona lelei i le lalolagi o loo maua i le sami maulalo mai le talafatai o Sabah i Malaysian Borneo . Mai le muck diving ma le macro ola i hammerheads ma sharke, o Sabah o se miti vavalavavale!
01 o le 08
Tunku Abdul Rahman Park
Na o se vaitau puupuu, 20-minute le tietiega mai Kota Kinabalu , o motu ia e aofia ai le Tunku Abdul Rahman Marine Park o se nofoaga sili lea e amata ai le suavai i Sabah. E lima motu laʻitiiti o loʻo siʻosiʻoina i luga o aau o loʻo iai i vai papaʻu. O tafaoga malie e avea ai le Tunku Abdul Rahman Park o se nofoaga sili mo tagata eseese e vaai ai i se ituaiga olaga eseese.
E maua i le Tunku Abdul Rahman Park se mea e le maua i totonu o le pasefika ma le mandarin iʻa. O laumei Hawksbill e masani ona faʻaavanoaina faga ma e oʻo lava i manulele e fafaga i luga o le laupapa i le va o masina malu i le va o Novema ma Fepuari.
02 o le 08
Sipanana
Sipadan Island, i totonu o le fatu o le Indo-Pacific, ma e le mafaamatalaina le lalolagi-lauiloa mo lona atinaʻe o le sami. E sili atu i le 3,000 ituaiga o iʻa ma coral o loo maua i Sipadan na maua ai le talaaga e pei o le suavai aupito lelei i Sabah - pe a le o le lalolagi! E ese mai i le eseesega o ituaiga o meaola o le gataifale, e talimalo foi Sipidan i le "tuugamau laumei" - o se pusa i lalo o le vai ua faatumulia i puʻu o laumei.
E le toe faʻatagaina tagata e nonofo i Sipadan, e tatau ona e nofo latalata i Semporna poʻo le Mabul Island. I se taumafaiga e faʻasao le kalama, e na o le 120 paʻu paʻu e tuʻuina atu i le aso. Faia ni fuafuaga mo lau tafega faataamilo i Sipanana i le taimi muamua!
03 o le 08
Layang-Layang
I le 186 maila mai le talafatai i sisifo o Sabah, o le tamai vanu o Layang-Layang o se tasi o nofoaga sili ona puipuia i le lalolagi. O puipui e paʻu ifo i le 2,000 mita le loloto e faia Layang-Layang palataiso leaga! Hammerheads, shariki gue, shariki leopard, silvertip, ma e oo lava i le sosolo e mafai ona masani ona vaaia.
O Layang-Layang o se teritori ua finauina; o se tamaʻi vaʻa Malaysian - faʻatapulaʻa i tagata tafafao maimoa - faʻamautinoa o loʻo tumau pea le saogalemu o vai ma e le afaina.
Layang-Layang e na o se vaalele mai Kota Kinabalu; O le suavai e tatau ona faʻatulagaina i le Avillion Layang-Layang Resort - naʻo le nofo ai i le motu - i le va o masina o Mati ma Aokuso.
04 o le 08
Mabul Island
O le suavai o le lalolagi ma le vavalalata Sipadan ua avea Mabul o se tasi o nofoaga sili ona lauiloa i Asia. E le pei o Sipanana, e le manaomia ni pemita ma e tele avanoa e nonofo ai i le motu.
Maofa o se tasi o nofoaga aupito sili ona suavai i le lalolagi ma ua manatu o se nofoaga sili lea mo le pueina o masini pue lanu moana. O le aau o loʻo i luga o le pito o se fatafaʻalagi ma o avega i le va o le 25 i le 30 mita le loloto. Faatasi ai ma le tele o le macro, o cephalopods e pei o le launiu, opo, ma squids e vaaia i toetoe lava o suavai uma.
Mabul Island ua taunuu atu i le faitotoa o Semporna i le pito i saute sasaʻe o Sabah.
05 o le 08
Labuan Island
O le motu e leai sana tiute o Labuan e na o le 71 maila mai Kota Kinabalu ma o se taʻutaʻua lauiloa mo tagata faimalaga i le va o Sarawak, Brunei, ma Sabah. O le pito i lalo o le sami mai le motu o Labuan, o le tele o vaʻa e latalata ane.
O mea uma e lua ma le faʻalavelave faʻapitoa e mafai ona ulu i totonu o faga tetele e fa e maua i le loloto i le 30 ma le 35 mita. O le USS Salute ma le Dutch SS De Klerk na goto ifo i le taimi o le Taua Lona Lua a le Lalolagi. E lua isi faga a tagata lautele na faia ai Labuan le nofoaga autu e lolovaia ai Malaysia.
Labuan Island e faigofie ona maua e le fagaloa mai Kota Kinabalu poʻo Bandar Seri Begawan i Brunei. E tele mea manaia e fai i luga o Labuan i luga aʻe o le vai!
06 o le 08
Lankayan Island
Tiny Lankayan Island ma ona laufanua paʻepaʻe papaʻe e 90 minute i luga o le vaa i matu i sisifo o Sandakan i East Sabah. Lankayan e le fiafia; naʻo le tasi le mea e nonofo ai - Lankayan Island Dive Resort - ofoina atu se avanoa e suʻesuʻe ai lenei paka o le gataifale puipuia.
O se tasi o vaovao, sili atu i le macro ola na fai mai e sili atu nai lo le mea na maua i Mafala, ma o le tele o le gataifale e pei o falalema ma leopard sharks e avea ai le Lankayan Island ma se suiga lelei. O le avanoa e vaʻavaʻai ai i iʻa moa, dragonets, ma matagi felelei o loʻo fiafia i tagata eseese e toetoe lava o mea uma ua i ai i totonu oa latou loka!
07 o le 08
Pulau Tiga
O motu e tolu ua avea ma Pulau Tiga i saute sisifo o Kota Kinabalu i Sabah. O atumotu na faia i le paʻu o mauga mu lea na tuleia ai palapala palapala i luga aʻe o le sami. Ole Tiga Tiga e le o afaina e tagata tafafao maimoa; na o le tasi le falemaʻi - Pulau Tiga Resort - o loʻo faʻaaogaina ile motu parataiso.
O foe e latalata i le motu o Tiga e papaʻu, e mafai ai ona umi le ola i le tusa ma le 20 mita visiva. O Nudibranches, sharks bamboo, ma gata uogo a banded e taatele i le vai turquoise.
O le tauvaga a Tui Tiga e lauiloa e pei o le seti o le uluai manumalo o loʻo faʻaalia; ae ui i lea, o le motu e tumau pea ona le mafai ona atiaʻe.
08 o le 08
Vaʻalele Island
Vaʻalele Island e ausia e se 40-minute o le pasese mai Semporna i le pito i saute sasaʻe o Sabah. O le a maua e le au ata pue lanu eseese ma lalo ifo le mauaina o se suiga lelei i Sipadan. Ua tele le ola o Macro ma ua paʻu ifo i lalo le 100 mita le tele o sharks ma le matagofie o le gataifale.
O lobsters, lapisi tetele, ave o laʻau, ma le faʻataʻitaʻiga e masani lava ona iloa i vai papaʻu i Matake Island. O le vaʻa, falemaʻi, ma le oneone paʻu e maua ai le mafanafana i luga o le vai i le va o vaʻaiga.