Faatasi ai ma le fanau mai o le Republic of Peru i le 1821, na liliu ai e le malo fou o le Peruvian se tasi le malo muamua o pulega pulega i totonu o vaega e valu. I le aluga o taimi, o le faateleina o le lagolago mo le maualalo o le tutotonu ma le agai atu i le regionalalization na faalauiloaina ai le fausiaina o isi nofoaga tau pulega. I le vaitau 1980, na vaeluaina Peru i ofisa e 24 ma le tasi itumalo faapitoa, o le Itumalo Faavae o Callao.
E ui lava i le tuleia ma le tosoina o faiga faaupufai a Peruvia - e aofia ai taumafaiga e toefaʻatasia le pulega a le malo - o vaega autu autu a Peru o loʻo tumau pea e le suia.
I aso nei, o Peru e aofia ai le 25 itumalo o pulega (e aofia ai Callao) faʻatautaia e malo faʻaitulagi: o le itu o le gobiernos . O nei itulagi o Peru e masani ona lauiloa o matagaluega (itumalo); e vaevaeina matagaluega taitasi i itumalo ma itumalo.
Mo igoa na tuuina atu i Peruvians na fananau mai i aai ma itulagi faapitoa, faitau Demonyms of Peru.
Pule Faʻatonu o North Peru
Northern Peru o le aiga i matagaluega e valu (e iai matagaluega a matagaluega):
- Tumbes (Tumbes)
- Piura (Piura)
- Lambayeque (Chiclayo)
- La Libertad ( Trujillo )
- Cajamarca (Cajamarca)
- San Martin ( Moyobamba )
- Amazonas (Chachapoyas)
- Loreto (Iquitos)
O Loreto o le tele o le matagaluega tele i Peru, ae o lona lua lona lua pito i lalo ifo o le faitau aofai o tagata .
O lenei vaituloto tele o vaomatua na o le pau lea o le ofisa Peruvia e faasoa atu se tuaoi ma atunuu e tolu: Ecuador, Colombia ma Pasila.
O le itu i matu o le talafatai o Peru o le fale i le tele o malo sili ona fiafia i mua o Inca, aemaise lava i matagaluega a La Libertad ma Lambayeque. Ulu i uta mai Chiclayo ma o le ae oʻo atu i le matagaluega Amazonas, o le taimi muamua o le malo o Chachapoyas (ma le fale i le fale puipui o Kuelap ).
O le alatele ala i sisifo i sisifo e faaauau pea e pei o Tarapoto i le matagaluega o San Martin, mai le mea e mafai ona e malaga ai i uta i Yurimaguas ae e te lei malaga i se vaa i Iquitos, le laumua loloto o Loreto.
O matagaluega o Northern Peru e maua le tele o tagata tafafao maimoa nai lo le itu i saute, ae o le malo o Peruvian e iai fuafuaga e faʻalauiloa ma atiina ae tagata tafafao maimoa i lenei eria matagofie.
Faatonutonu Pulea o Peru Tutotonu
O matagaluega nei e fitu o loʻo i Central Peru:
- Anamua (Huaraz)
- Lima
- Callao (Callao)
- Huánuco (Huánuco)
- Pasco (Cerro de Pasco)
- Junín (Huancayo)
- Ucayali (Pucallpa)
E ui lava i taumafaiga i le faʻasalalaʻau, o auala uma lava e tau atu i Lima. O le taulaga i le taulaga o Peruvian o le fale o le malo o le malo ma le pasene tele o le faitau aofaʻi o le Peruvian, faapea foi ma le autu mo pisinisi ma felauaiga. Callao, lea ua ufitia i le lautele o Lima Metropolitan Area ma o loʻo taoto i totonu o le matagaluega a Lima, e tumau lana lava malo faʻaitulagi ma le igoa o le Faʻalapotopotoga Faʻavae o Callao.
Ulu i sasaʻe mai Lima ma e le o toe mamao ona e oʻo lea i mauga maualuluga o Central Peru, o le fale i le aai sili ona maualuga o le atunuu, Cerro de Pasco (e 14,200 futu le maualuga i luga aʻe o le sami, ia saunia mo le maualuga o maʻi ).
I totonu o le matagaluega o Ancash, i le taimi nei, o loʻo i luga o le pito maualuga o Peru, le maualuga o Nevado Huascaran.
I le itu i sasae o Central Peru, o loʻo i ai le matagaluega lautele a Ucayali, o le vaomatua na tuʻia e le Vaitafe o Ucayali. O le laumua o le matagaluega, o Pucallpa, o se taulaga tele tele mai nofoaga e malaga ai vaa i Iquitos ma tua atu.
Pule Faʻatonu o Saute Peru
Peru i Saute e aofia ai matagaluega nei e 10:
- Ica (Ica)
- Huancavelica (Huancavelica)
- Ayacucho (Ayacucho)
- Apurímac (Abancay)
- Arequipa (Arequipa)
- Moquegua (Moquegua)
- Tacna (Tacna)
- Cusco (Cusco)
- Puno (Puno)
- Madre de Dios (Puerto Maldonado)
Southern Peru o le motu o tagata tafafao maimoa. O le matagaluega a Cusco o le ata autu lea mo tagata tafafao maimoa i le lotoifale ma faavaomalo, faatasi ai ma le aai o Cusco (le uluai Inca capital) ma le Machu Picchu o loo ataina i le motu o tagata.
O le auala masani o le "gringo trail" o loʻo taoto i totonu o matagaluega a le itu i saute, ma e aofia ai nofoaga taua e pei o le Nazca Lines (matagaluega o Ica), o le taulaga o Arequipa ma le Lake Titicaca (matagaluega o Puno).
I le itu i matu sasaʻe (ma le faʻasoaina o se tuaoi ma Pasila ma Bolivia) o Madre de Dios, o le matagaluega e pito sili ona maualalo tagata lautele i Peru. I le itu i saute o loo taoto ai le matagaluega a Tacna, le faitotoa i Chile.